Chắc Tết này… thất nghiệp

MỤC LỤC

Chào bạn,

Trong bầu không khí cuối năm thường náo nhiệt và hối hả, chúng ta lại đang cảm nhận một sự "đìu hiu" rõ rệt trên thị trường lao động. Cảm giác tuyệt vọng vì thất nghiệp kéo dài, hay chật vật tìm kiếm mãi không có việc làm vào thời điểm này, không còn là câu chuyện cá biệt.

Và đáng buồn thay, ngay cả những ngành nghề tưởng chừng như luôn "hot" và liên tục vận hành như xuất nhập khẩu (XNK) và logistics cũng đang phải đối diện với thực tế khắc nghiệt này.

Đây là một chút tâm tình nhẹ nhàng, dành cho những ai đang chông chênh trong ngành XNK/Logistics mùa cuối năm.

Khi cánh cửa công việc XNK/Logistics khép lại

Nhiều người trong chúng ta nghĩ rằng, xuất nhập khẩu và logistics là ngành xương sống của kinh tế, liên quan đến giao thương toàn cầu, nên ít bị ảnh hưởng bởi những biến động nội tại. Thế nhưng, khi thị trường chung khó khăn, các doanh nghiệp rục rịch cắt giảm nhân sự, quota tuyển dụng bằng 0, thì người tìm việc trong ngành XNK/Logistics cũng không thể tránh khỏi cảnh "tìm mãi chẳng có việc".

Cảm giác thất nghiệp kéo dài, có người mới 2 tháng nhưng rơi đúng vào tầm cuối năm, có người đã kéo dài cả năm trời, dễ dẫn đến sự hoài nghi và nản lòng. Việc gửi CV, chờ đợi, phỏng vấn, rồi lại chờ đợi, sau đó thất nghiệp vẫn hoàn thất nghiệp, là một cảm giác "ám ảnh kinh khủng".

Chúng ta biết rằng, mùa này không phải là mùa tuyển dụng. Các chuyên gia nhân sự cũng thẳng thắn chia sẻ rằng đây thậm chí còn là "mùa sa thải, cắt giảm nhân sự". Nếu có vị trí trống do người nghỉ, nhà tuyển dụng cũng thường ưu tiên chia nhỏ việc cho nhân sự còn lại thay vì thêm quota mới. Nếu không phải công ty phá sản hay giải thể, việc xin nghỉ làm tầm cuối năm thực sự là điều "dại lắm" vì có thể phải xác định thất nghiệp đến tận quý 1 năm sau.

Thời gian này, làm gì để bớt chông chênh?

Trong ngành XNK/Logistics, vốn có rất nhiều vị trí chuyên môn hóa, đây là lúc chúng ta cần nhìn lại xem mình đang thiếu gì, cần củng cố kiến thức gì, và làm sao để thất nghiệp không còn là nỗi ám ảnh.

Hiểu rõ định hướng và củng cố kiến thức chuyên môn Ngành XNK/Logistics đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng, dù bạn làm ở vị trí nào. Hãy tận dụng thời gian này để học hỏi từ thực tế, vì kiến thức trên lớp chỉ là khởi đầu.
- Nếu bạn thích sự tỉ mỉ, tập trung cao độ, yêu thích công việc giấy tờ, số liệu và thích làm việc văn phòng ổn định, hãy nghiên cứu sâu về Khai báo Hải quan (ví dụ, Nhân viên khai báo hải quan/chứng từ XNK).
- Nếu bạn năng động, có khả năng thuyết phục tốt và chịu được áp lực doanh số và tiền bạc, hãy tập trung vào kỹ năng International B2B Sales, và củng cố kiến thức về Thủ tục hải quan, Incoterms, Hợp đồng, và Thanh toán quốc tế.
- Nếu bạn chọn con đường Nhân viên thu mua quốc tế (không cần quá mạnh về giao tiếp, nhưng cần cẩn thận và có tư duy phân tích, thương lượng), bạn nên chuyên sâu vào phần thủ tục nhập khẩu vì đây là phần phức tạp nhất trong công việc này.
Hãy nhớ rằng, đừng ngại bắt đầu từ vị trí nhỏ. Mọi công việc trong ngành này đều liên hệ chặt chẽ, và kiến thức tích lũy từng ngày sẽ giúp bạn thăng tiến.
Chìa khóa vàng: Ngoại ngữ Dù bạn làm Sales Log chỉ cần giao tiếp cơ bản, hay làm Nhân viên Admin Cước chỉ cần hiểu thuật ngữ vận tải cơ bản, việc đầu tư thời gian cho tiếng Anh/tiếng Hoa/ngoại ngữ khác vẫn là "chìa khóa vàng" để mở rộng cơ hội và tăng thu nhập. Đối với vị trí International Sales, trình độ ngoại ngữ khá – giỏi là yêu cầu cơ bản.
Tấm đệm tài chính giúp vững tâm lý Một trong những lý do khiến thất nghiệp trở nên ám ảnh là vì áp lực tiền bạc. Để bản thân bớt chông chênh, chúng ta cần chuẩn bị thật kỹ về tài chính:
- Xây dựng Quỹ dự phòng: Nguyên tắc chung là dự trữ ít nhất 3 – 6 tháng chi phí sinh hoạt cơ bản. Quỹ này không chỉ giúp bạn "sống sót" mà còn là tấm đệm tâm lý, giúp bạn tự tin hơn khi thương lượng lương hoặc từ chối công việc không phù hợp với đam mê.
- Đa dạng hóa thu nhập: Đừng chỉ dựa vào một nguồn thu duy nhất. Dù đang thất nghiệp full-time, bạn có thể "yên vị với 2 job freelance" để có nguồn thu khác "chống lưng".
- Chuẩn bị trước các khoản phải chi: Lên kế hoạch tiết kiệm cho những khoản chi định kỳ, mang tính chu kỳ (như tiền tiêu Tết) để không phải rút vào tiền tiết kiệm hay quỹ dự phòng.

Thị trường lao động thời điểm này có thể chưa thuận lợi, nhưng rồi mọi thứ sẽ vào guồng lại thôi. Sự chuẩn bị kỹ càng hôm nay chính là vũ khí giúp chúng ta vượt qua giai đoạn này.

Hãy xem khoảng thời gian thất nghiệp là lúc chiếc tàu logistics của bạn đang neo đậu tạm thời để tránh bão. Thay vì tuyệt vọng, bạn hãy dùng thời gian này để kiểm tra lại toàn bộ hải đồ kiến thức (Incoterms, Vận tải, Hải quan, Hợp đồng) và sửa chữa thân tàu tài chính (quỹ dự phòng). Khi con sóng mới đến, bạn sẽ là người sẵn sàng nhổ neo nhanh nhất và vững chãi nhất.